Μαντάμ Μποβαρύ
Επαρχιώτικα ήθη
Μετάφραση: Νίκου Σαρλή
Δαμιανός
291 σελ.
Μαντάμ Μποβαρύ
Μετάφραση: Κωνσταντίνος Θεοτόκης
Γράμματα, 1991
420 σελ.
Κόρη ενός μικροκτηματία, η Έμα μεγαλώνει σε μοναστήρι όπου, ανάμεσα σε άκρατους συναισθηματισμούς και θρησκοληψίες, πλάθει μια εντελώς ψεύτικη εικόνα της μελλοντικής ζωής της, γεμάτη χλιδή, πάθος και βυρωνικούς εραστές. Η έξοδός της στον κόσμο είναι μια ανώμαλη προσγείωση στην πραγματικότητα, που γίνεται ακόμη πιο οδυνηρή από το γάμο της με τον αγροτικό γιατρό Μποβαρί και από την ασφυξία του επαρχιακού περίγυρου. Μάταια η Έμα θ' αναζητήσει διέξοδο σε αγκαλιές εραστών. Προδομένη από αυτούς που αγάπησε και πνιγμένη στα χρέη, θ' αυτοκτονήσει με αρσενικό, εξασφαλίζοντας τη μόνη οριστική φυγή που της είναι προσιτή.
Μαντάμ Μποβαρύ
Μετάφραση: Μπάμπης Λυκούδης
Εξάντας, 1993
563 σελ.
Η νέα, όμορφη κι ευφάνταστη Έμμα Μποβαρί πλήττει στο γάμο της και ασφυκτιά στο μικροαστικό περιβάλλον της επαρχίας. Βρίσκει καταφύγιο στη ρομαντική λογοτεχνία, τις πολυτέλειες και τις αδιέξοδες ρομαντικές περιπέτειες. Μια φαινομενικά απλή ιστορία μικροαστικής ανίας, μέσω της οποίας η αριστοτεχνική γραφή του Φλομπέρ ανέδειξε μια από τις αντιπροσωπευτικές ηρωίδες της νεότερης λογοτεχνίας.
Μαντάμ Μποβαρύ
Μετάφραση: Γιάννη Λο Σκόκκο
Πάπυρος Εκδοτικός Οργανισμός, 1995
313 σελ.
Μαντάμ Μποβαρύ
Αξιωτέλλη, 1998
390 σελ.
Μαντάμ Μποβαρύ
Μετάφραση: Γιάννη Λο Σκόκκο
DeAgostini Hellas, 2000
313 σελ.
Η κυρία Μποβαρύ
Μετάφραση: Κων. Θεοτόκης
Πατάκη, 2000
462 σελ.
Μαντάμ Μποβαρύ
Μετάφραση: Τζένη Μπαριάμη
DeAgostini Hellas, 2006
430 σελ.
Μαντάμ Μποβαρύ
Μετάφραση: Κωνσταντίνος Θεοτόκης
Ελευθεροτυπία, 2006
381 σελ.
Μαντάμ Μποβαρύ
Μετάφραση: Μπάμπης Λυκούδης
Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη, 2010
480 σελ.
Η νέα, όμορφη κι ευφάνταστη Έμμα Μποβαρί πλήττει στο γάμο της και ασφυκτιά στο μικροαστικό περιβάλλον της επαρχίας. Βρίσκει καταφύγιο στη ρομαντική λογοτεχνία, τις πολυτέλειες και τις αδιέξοδες ρομαντικές περιπέτειες. Μια φαινομενικά απλή ιστορία μικροαστικής ανίας, μέσω της οποίας η αριστοτεχνική γραφή του Φλομπέρ ανέδειξε μια από τις αντιπροσωπευτικές ηρωίδες της νεότερης λογοτεχνίας.
Πάθος και αρετή και άλλα γραπτά της νεανικής περιόδου του συγγραφέα
επιμέλεια: Αριστέα Παπαλεξάνδρου
Μετάφραση: Γιάννης Καυκιάς
επιμέλεια σειράς: Παυλίνα Παμπούδη
Printa, 2008
443 σελ.
Μοιρασμένος ανάμεσα σε έναν ενθουσιώδη λυρισμό και την έμμονη ιδέα του ρεαλισμού, ο Γκιστάβ Φλομπέρ (1821-1880) σφραγίζει τα γραπτά του με τον ανωτέρω δυϊσμό - που αποτελεί εξάλλου και τη μεγαλύτερη πρωτοτυπία του έργου του. Απαράκαμπτος σταθμός της γαλλικής λογοτεχνίας, αυτός ο αισθητής του λόγου επιδόθηκε σε μια σχολαστική έρευνα και συλλογή στοιχείων σχετικά με την ανθρώπινη ψυχή. Υπάρχει μήπως αίσθημα πιο καταστρεπτικό για την ψυχή, πιο εξοντωτικό για το πνεύμα και πιο ολέθριο για την ηθική από το πάθος - λάμια αχόρταγη που καταβροχθίζει τα πάντα στο πέρασμα της; Ιστορικά στοιχεία, ψυχολογικές μελέτες ή πολυτάραχα δράματα, τούτα τα νεανικά αφηγήματα, γραμμένα από το 1836 έως το 1842, προαγγέλλουν ήδη τον φλομπεριανό οίστρο των γραπτών της ωριμότητας του συγγραφέα.
Γράμματα στη Λουίζ Κολέ
επιμέλεια: Τατιάνα Τσαλίκη – Μηλιώνη
Μετάφραση: Γιώτα Ιωαννίδου, Σάντυ Καλογεροπούλου, Ματίνα Μπενέκου, Πέτυ
Σωτηροπούλου, Σταυρούλα Τσόγκα
Ύψιλον, 2007
216 σελ.
Η αισθηματική αγωγή
Ιστορία ενός νέου
Μετάφραση: Παναγιώτης Μουλλάς
Οδυσσέας, 1992
470 σελ.
Η πρώτη αισθηματική αγωγή
Μυθιστόρημα
Μετάφραση: Έφη Κορομηλά
Νεφέλη, 2007
387 σελ.
"Υπάρχει μια ηλικία στην οποία μας αρέσουν όλα τα κρασιά και λατρεύουμε όλες τις γυναίκες· καθόμαστε εμπρός στη ζωή όπως σ' ένα συμπόσιο και τραγουδάμε όλοι μαζί µε καρδιά χαρούµενη κι ελαφριά, όλοι οι συνδαιτυμόνες νιώθουμε την ίδια ευωχία και µέθη· ύστερα έρχεται μια ώρα που καθένας παίρνει το µπουκάλι του, διαλέγει τη γυναίκα του και τρέχει στο σπιτάκι του, για να έρθουν κάποιοι άλλοι να πιουν τις ίδιες χίμαιρες και να μεθύσουν µε τις ίδιες προσδοκίες". Αυτό εδώ είναι το μυθιστόρημα ενός νεαρού είκοσι χρονών που λέγεται Γκιστάβ Φλομπέρ. Ο ίδιος δεν θέλησε ποτέ να το εκδώσει, το φύλαξε όµως, αφήνοντας αυτή τη φροντίδα στους επερχόμενους. Και κράτησε τον τίτλο του για ένα εντελώς διαφορετικό έργο, σαν εκείνη η "Πρώτη αισθηματική αγωγή", ή καλύτερα απλώς η "Αισθηματική αγωγή" να έμελλε, όπως και αυτή που την ακολούθησε, να μας μιλά ξανά και ξανά για την αδιάκοπη προσπάθεια του δηµιουργού να ενώσει τις δύο τάσεις του πνεύματός του: την τάση που λαχταρά τον λυρισμό, τα υψηλά πετάγματα του αετού, όλες τις δυνατές αντηχήσεις της φράσης και τις κορυφές της ιδέας, και αυτήν που ανασκάπτει τα βάθη και εξορύσσει την αλήθεια.
Αισθηματική αγωγή
Μετάφραση: Δημήτρης Ρήσος
Γράμματα, 2009
474 σελ.
Μυθιστόρημα χαμηλών τόνων και υψηλής τέχνης, η "Αισθηματική Αγωγή" θεωρήθηκε από πολλούς κριτικούς έργο ανώτερο και από τη "Μαντάμ Μποβαρί" (1857), έργο βγαλμένο κατευθείαν από εργαστήρι μεγάλου ζωγράφου που απεικονίζει πιστά και αισθαντικά μια ολόκληρη εποχή.
Αισθηματική αγωγή
Μετάφραση: Δημήτρης Ρήσος
Ελευθεροτυπία, 2006
230 σελ. (Α΄), 254 σελ. (Β΄)
Η αισθηματική αγωγή
Μετάφραση: Νάντια Σαραντοπούλου
DeAgostini Hellas, 2006
459 σελ.
Η αισθηματική αγωγή
Ιστορία ενός νέου
Μετάφραση: Παναγιώτης Μουλλάς
Οδυσσέας, 2004
541 σελ.
Ιστορικό μυθιστόρημα; Χρονικό της επανάστασης του 1848; Αισθηματικό ρομάντζο; Αυτοβιογραφικό τεκμήριο; Κοινωνικός ζωγραφικός πίνακας της περιόδου 1840-1851; Εδώ και έναν περίπου αιώνα, η Αισθηματική αγωγή του Φλομπέρ δεν παύει να αντιμετωπίζεται ως έργο που εκφράζει μια ορισμένη "σύγχυση των ειδών". Τοποθετείται άλλοτε στη ρομαντική και άλλοτε στη ρεαλιστική-νατουραλιστική σχολή, διαβάζεται ως μυθοπλασία, ως σάτιρα, ακόμη και ως ντοκουμέντο. Αυτό το κορυφαίο έργο του 19ου αιώνα, βρίσκεται στο σημείο μιας τομής: εκεί όπου αρχίζει η "απομυθιστοριοποίηση του μυθιστορήματος". Σε μιαν εποχή βαθιάς κοινωνικής αλλαγής, ο Φλομπέρ επισημαίνει την αδράνεια, διαπιστώνει τη χρεοκοπία, εικονογραφεί τη διάλυση προσώπων και ιδεών, απομυθοποιεί τις αυταπάτες του και τις αυταπάτες τις γενιάς του.
Μπουβάρ και Πεκυσέ
Μετάφραση: Αντώνης Μοσχοβάκης
Ηριδανός, 1982
431 σελ.
Μπουβάρ και Πεκισέ
Μυθιστόρημα
Μετάφραση: Αχιλλέας Κυριακίδης
Πόλις, 2007
487 σελ.
Απ' όλα τα έργα του εξαίσιου συγγραφέα, το εν λόγω είναι ασφαλώς το πιο βαθύ, το πιο ευρύ, το πιο εμπεριστατωμένο· πιθανόν, όμως, για τους ίδιους ακριβώς λόγους, να είναι και το πιο ακατανόητο. Νά ποια είναι η ιδέα και η πλοκή αυτού του παράξενου και εγκυκλοπαιδικού βιβλίου που θα μπορούσε να φέρει ως υπότιτλο: "Περί της απουσίας μεθόδου στη μελέτη των ανθρώπινων γνώσεων". Δύο αντιγραφείς που εργάζονται στο Παρίσι, γνωρίζονται τυχαία και συνδέονται με στενή φιλία. Ο ένας κληρονομεί ένα ποσό, ο άλλος εισφέρει τις οικονομίες του· αγοράζουν ένα αγρόκτημα στη Νορμανδία, όνειρο ζωής και των δυωνών, και εγκαταλείπουν την πρωτεύουσα. Εκεί ξεκινούν μια σειρά μελέτες και πειράματα που αγκαλιάζουν όλες τις γνώσεις της ανθρωπότητας· και τότε αρχίζει να εξελίσσεται το φιλοσοφικό θέμα του έργου. Στην αρχή επιδίδονται στην κηπουρική, και μετά στη γεωργία, τη χημεία, την ιατρική, την αστρονομία, την αρχαιολογία, την Ιστορία, τη λογοτεχνία, την πολιτική, την υγιεινή, το μαγνητισμό, τη μαγεία· φτάνουν στη φιλοσοφία, χάνονται στις αφηρημένες έννοιες, πέφτουν στη θρησκεία, αηδιάζουν, αποπειρώνται να μορφώσουν δύο ορφανά, αποτυγχάνουν πάλι και, απογοητευμένοι, απελπισμένοι, ξαναπιάνουν ν' αντιγράφουν όπως παλιά. Το βιβλίο, επομένως, είναι μια επιθεώρηση όλων των επιστημών, όπως αυτές εμφανίζονται σε δύο πνεύματα αρκετά διαυγή, μέτρια και απλοϊκά. Ταυτόχρονα, είναι και μια υπέροχη συσσώρευση γνώσης και, κυρίως, μια λαμπρή κριτική όλων των επιστημονικών συστημάτων, έτσι όπως αυτά αντιπαρατίθενται και αλληλοαναιρούνται απ' τις αιώνιες αντιφάσεις των συγγραφέων, τις αντιφάσεις των γεγονότων και τις αντιφάσεις των παραδεδεγμένων και αδιαμφισβήτητων νόμων. Είναι η ιστορία της αδυναμίας της ανθρώπινης διάνοιας, ένας περίπατος στον άπειρο λαβύρινθο της λογιοσύνης μ' ένα μίτο στο χέρι· ο μίτος αυτός είναι η μείζων ειρωνεία ενός θαυμάσιου στοχαστή που διαπιστώνει συνεχώς, στα πάντα, την αιώνια και οικουμενική βλακεία. (Guy de Maupassant)
Σμαρ
Παλαιό μυστήριο
επιμέλεια: Τιτίκα Δημητρούλια
Μετάφραση: Παναγιώτα Ιωαννίδου, Κυριακή Καλογεροπούλου, Σταματίκη Μπενέκου, Παναγιώτα Σωτηροπούλου, Σταυρούλα Τσόγκα
Σοκόλη - Κουλεδάκη, 2007
189 σελ.
Το "Σμαρ", ένα έργο το οποίο ο Φλομπέρ έγραψε σε πολύ νεανική ηλικία, όταν βρισκόταν ακόμα στο Κολλέγιο, είχε θεωρηθεί επί μακρόν ένα απλό προσχέδιο του Πειρασμού του Αγίου Αντωνίου. Αυτό το "παλαιό μυστήριο", όμως, όπως ο ίδιος ο συγγραφέας το χαρακτηρίζει, το επηρεασμένο από το ρομαντισμό, δεν είναι ένα απλό πρόπλασμα του Πειρασμού. Είναι ένα πολύ ενδιαφέρον κείμενο, που εισάγει πολλά από τα σημαντικά θέματα που ο Φλομπέρ θα επεξεργαστεί στη συνέχεια, από την ανία ως την κριτική των συμβάσεων και της κοινωνικής ζωής, και τα πραγματεύεται με τρόπο ιδιαίτερο, συναφή προς τα αριστουργήματα της ωριμότητάς του και μαζί πολύ διαφορετικό. Είδος μεικτό, που συναιρεί το θεατρικό με το αφήγημα, εξιστορεί την περιπέτεια ενός ερημίτη που νομίζει ότι έχει βρει το Θεό, ως τη στιγμή που συναντά τον Διάβολο. Και ταξιδεύει μαζί του στους αιθέρες, στον κόσμο και στα βάθη της ανθρώπινης ψυχής. Στα δεκαεφτά του χρόνια, ο Φλομπέρ γνωρίζει ήδη πώς να κάνει το ταξίδι αυτό αξέχαστο για τον αναγνώστη.
Το ταξίδι στην Ελλάδα
Δεκέμβριος 1850 - Φεβρουάριος 1851
Μετάφραση: Π. Α. Ζάννας
Ολκός, 2007
180 σελ.
Αθήνα, Δαφνί, Ελευσίνα, Πλαταιές, Θεσπιές, Λιβαδειά, Αράχωβα, Δελφοί, Θερμοπύλες, Νεμέα, Μυκήνες, Άργος, Σπάρτη, Μεσσήνη, Βάσσες, Ανδρίτσαινα, Ολυμπία... Μερικοί από τους σταθμούς του ταξιδιού που έκανε ένας μεγάλος συγγραφέας, ο Γουσταύος Φλομπέρ, στην Eλλάδα του 1850. Aυτό το ταξιδιωτικό οδοιπορικό που ο Κ.Θ. Δημαράς θησαύρισε από το σώμα των περιηγήσεων του Φλομπέρ, κυκλοφόρησε με τον τίτλο «Tο ταξίδι στην Eλλάδα, Δεκέμβριος 1850 - Φεβρουάριος 1851». Tο βιβλίο εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1989, διαβάζεται διαρκώς έκτοτε από τους αναγνώστες και τώρα ανατυπώνεται σε έκτη έκδοση. O πρόλογος του K. Θ. Δημαρά (ένα σύντομο δοκίμιο για τα μικρά περιηγητικά κείμενα) και η λαμπρή Μετάφραση του Παύλου Zάννα, περιήγηση, ταυτόχρονα, στο γλωσσικό σύμπαν του Φλομπέρ και άσκηση ύφους για τα μετέπειτα αριστουργήματά του, την Κυρία Μποβαρί και τη Σαλαμπό, συμπληρώνουν την αξία της ιστορικής αυτής έκδοσης. «Ήλιος, ελευθερία, πλατύς ορίζοντας» είναι τα βασικά στοιχεία που συναντά στο ταξίδι του στην Ελλάδα το 1850 ο Γάλλος μυθιστοριογράφος, αλλά και τις αντιφάσεις της νεότευκτης χώρας. Όλα αυτά περιγράφονται με έναν τρόπο άμεσο, σχεδόν ασθματικό, με τη βροχή να κατρακυλά στην πλάτη του στο μεγαλύτερο μέρος του ταξιδιού του, και αποτυπώνονται στις ακριβόλογες σημειώσεις του που, πάρα τη συχνά βιαστική γραφή τους, δεν παύουν να είναι πάντα κείμενα του Φλομπέρ.
Το ταξίδι στην Ελλάδα. Δεκέμβριος 1850 - Φεβρουάριος 1851
Μετάφραση: Π. Α. Ζάννας
Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη, 2010
210 σελ.
"Σήμερα 23 Ιανουαρίου, Πέμπτη, πήγα να αποχαιρετήσω την Ακρόπολη. Μέσα στον Παρθενώνα, στη βάση μιας πλάκας, ένας μηρός φαγωμένος εντελώς γκρίζος. Φυσούσε δυνατά, ο ήλιος βασίλευε, ο ουρανός ήταν κατακόκκινος πάνω από την Αίγινα. Πίσω από τους κίονες των Προπυλαίων, ο ουρανός απλωνόταν με χρώμα κίτρινο κροκάτο. Σπρώχνοντας την πόρτα της Ακρόπολης, παρατήρησα πως έτριζε πονεμένα, σαν πόρτα σιταποθήκης. Βγήκα και κοίταζα το θέατρο του Ηρώδη, όταν ένας στρατιώτης ήρθε να μου πουλήσει για δύο δραχμές, μια μικρή γυναικεία φιγούρα με τα μαλλιά της ανασηκωμένα στην κορυφή του κεφαλιού. Πηγαίνοντας στον Παρθενώνα και επιστρέφοντας εκεί, κοίταξα για πολλήν ώρα εκείνο το στήθος με τους ολοστρόγγυλους μαστούς που είναι φτιαγμένοι για να σε τρελάνουν από έρωτα. Χαίρε Αθήνα! Αλλού, τώρα!" Ώρα 10 και ½ το βράδυ
Ο πειρασμός του Αγίου Αντωνίου
Μετάφραση: Κώστας Βάρναλης
Ηριδανός, 2004
246 σελ.
Έργο μεγάλο αλλά νικημένο, λυγισμένο από το βάρος μιας ανοικονόμητης πολυγνωσίας, πνιγμένο στην πολυχρωμία ενός αναχρονιστικού μπαρόκ, έργο που δεν κατορθώθηκε: έτσι αξιολογούσε μέχρι πρόσφατα η κριτική τον "Πειρασμό του Αγίου Αντωνίου" του Φλομπέρ. Ωστόσο, κιόλας από το 1856, όταν για πρώτη φορά δημοσιεύτηκαν αποσπάσματα του έργου σ' ένα περιοδικό, ο Μποντλέρ τ' ονόμασε "μυστική κάμαρη" του πνεύματος του Φλομπέρ. Και σήμερα ο Μισέλ Φουκό το αποσπά από τα όψιμα δημιουργήματα του ρομαντισμού, για να το τοποθετήσει στην πρωτοπορία του 20ού αιώνα.
Ο πειρασμός του Αγίου Αντωνίου
Μυθιστόρημα
Μετάφραση: Γιώργος Ξενάριος
Επιμέλεια σειράς: Άρης Μαραγκόπουλος
Ελληνικά Γράμματα, 2006
309 σελ.
O πειρασμός του Αγίου Αντωνίου είναι η Βίβλος της αχαλίνωτης επιθυμίας και, μαζί, της αχαλίνωτης φαντασίας. Tο μυητικό αυτό μυθιστόρημα, που ο ίδιος ο Φλομπέρ αποκαλούσε "έργο της ζωής μου", έχει στον αφηγηματικό του πυρήνα την αέναη μεταμόρφωση της επιθυμίας. Προφητικό έργο που απεικονίζει τη μοναξιά ως την έσχατη συμφορά των μοντέρνων καιρών. O Άγιος Αντώνιος έζησε στην Αίγυπτο, και συγκεκριμένα στην Αλεξάνδρεια, τη μεταβατική εποχή των μεγάλων θρησκευτικών συγκρούσεων (μέσα 3ου-μέσα 4ου μ.X.), όταν στην Αλεξάνδρεια οι όψιμες παγανιστικές τελετές συμβιώνουν με τον ανερχόμενο χριστιανισμό και οι οπαδοί του Άρειου και των συναφών αιρέσεων συγκρούονται με τους ορθοδόξους του δόγματος. Σ' αυτό το συγκρουσιακό κλίμα, ο ήρωας του βιβλίου, ζώντας ως ακοινώνητος ερημίτης, αγωνίζεται να σώσει την ψυχή του, παλεύοντας με πλήθος άγρια φαντάσματα που στοιχειώνουν τη συνείδησή του στα όρια της παράνοιας. Το 1856, όταν για πρώτη φορά δημοσιεύτηκαν αποσπάσματα του έργου σ' ένα περιοδικό, ο Μποντλέρ το ονόμασε "μυστική κάμαρη" του πνεύματος του Φλομπέρ. Και, σήμερα, ο Μισέλ Φουκώ το αποσπά από τα όψιμα δημιουργήματα του ρομαντισμού, για να το τοποθετήσει στην πρωτοπορία του 20ού αιώνα.
Εφιαλτικό όνειρο
Μετάφραση: Δέσποινα Ψάλλη
Επιμέλεια σειράς: Γιάννης Σολδάτος
Αιγόκερως, 2005
61 σελ.
Έπεσε γονατιστή στα πόδια του, πέφτοντας ανάσκελα, σαν να ήταν να πεθάνει. Πέθαινε πραγματικά από κούραση και εξάντληση, βασανιζόταν από απελπισία, γύρευε να ξεριζώσει τα μαλλιά της, κι έπειτα έκλαιγε πίσω από ένα ψεύτικο χαμόγελο, με λυγμούς που έπνιγαν τη φωνή της. Τα γόνατά της ήταν σκισμένα και καταματωμένα, όπως σερνόταν πάνω στα χαλίκια. Αγαπούσε με μια σπαραχτική , ολοκληρωτική, διαβολική αγάπη. Αυτός ο έρωτας την κατέτρωγε συνέχεια, ένας έρωτας έξαλλος, θυελλώδης, παθιασμένος.
Απομνημονεύματα ενός τρελού
Μετάφραση: Λητώ Ιωακειμίδου
Γαβριηλίδης, 2004
233 σελ.
Αν και έργο νεότητας, σε καμία περίπτωση τα "Απομνημονεύματα ενός τρελού" δεν θα μπορούσαν να θεωρηθούν ημιτελές πρωτόλειο. Παρά το νεαρό της ηλικίας του συγγραφέα (είναι μόλις δεκαεπτά ετών), παρά το γεγονός ότι το δώρισε, υπό μορφή χειρογράφου, στο στενό του φίλο Alfred Le Poittevin και δεν το ξαναείδε ούτε το ξαναδούλεψε ποτέ (τα "Απομνημονεύματα ενός τρελού" εκδόθηκαν πολλά χρόνια μετά το θάνατο του Φλομπέρ, όχι όμως από τους κληρονόμους του), αυτό το έργο αποτελεί σταυροδρόμι γόνιμων επιρροών και είναι εξαιρετικά διαφωτιστικό, αφενός για τα βιογραφικά στοιχεία του, αφετέρου για τις σκηνές, τις απόψεις και τα ψυχογραφικά χαρακτηριστικά του, τα οποία θα επαναληφθούν στα μετέπειτα μεγάλα έργα του. Όταν ο Φλομπέρ ξεκίνησε τη συγγραφή των "Απομνημονευμάτων", είχε ήδη δώσει δείγματα μιας πολύμορφης λογοτεχνικής παραγωγής: νουβέλες και ιστορίες φιλοσοφικού περιεχομένου, προκλητικά για την εποχή του παιχνίδια γύρω από το "ηθικό δίδαγμα", ιστορικά διηγήματα με φόντο τη Γαλλία και την Ιταλία, μια περίεργη ιστορία ανταγωνιστικού πάθους για το σπάνιο βιβλίο ("Βιβλιομανία", ελλ: εκδ. Στιγμή, σε επιμέλεια Ε. Χ. Γονατά), ηθογραφήματα και ψυχολογικές μελέτες που ενίοτε τιτλοφορούνται "Μάθημα φυσικής ιστορίας", ημερολογιακού τύπου ενδοσκοπικές σημειώσεις, ακόμα και σχέδια για θεατρικά έργα. Εν τω μεταξύ σπουδάζει στο Λύκειο της Ρουάν, στη Νορμανδία. Το καλοκαίρι του 1836, στο φημισμένο θέρετρο της Τρουβίλ, συναντά την Ελίζα Σλέσινγκερ, σύντροφο και μετέπειτα σύζυγο ενός εκδότη μουσικών έργων, και γνωρίζει τον ανολοκλήρωτο έρωτα. Η εμπειρία αυτή μεταφέρεται στο έργο του άλλοτε ως ρομαντική εξιδανίκευση και άλλοτε ως μοιχεία, στη φαντασία ή στην πράξη, και συνδέεται άμεσα με το γνωστό πρώτο κεφάλαιο της "Αισθηματικής αγωγής". Στα "Απομνημονεύματα", από το 10ο κεφάλαιο και μετά, παρακολουθούμε αυτό το ειδύλλιο, όπου οι ρητορικοί τόποι του ρομαντισμού (νυχτερινή βαρκάδα, γυναίκα-αγγελική μορφή) εναλάσσονται με παραγράφους αμείλικτης ενδοσκόπησης, ζήλιας και φαντασιώσεων που οδηγούν στη βλασφημία. [...] (από την εισαγωγή της Λητώς Ιωακειμίδου)
Οι αναμνήσεις ενός τρελού
Μετάφραση: Γιώργος Μάρδας
Νάρκισσος, 2004
153 σελ.
Το χειρόγραφο των "Αναμνήσεων ενός τρελού" δόθηκε από τον Φλομπέρ στον Αλφρέ Λε Πουατεβέν στις 4 Ιανουαρίου 1839, ως δώρο Χριστουγέννων. "Οι αναμνήσεις ενός τρελού" δεν αποτελούν μια επανάληψη -ταλαντούχα έστω- των θεμάτων και των σκέψεων που είχαν γαλουχήσει ως εκείνη τη στιγμή το έργο του Φλομπέρ. Σ' αυτό το κείμενο βλέπουμε να αναδύεται ήδη ένας σημαντικός συγγραφέας. Στα θαλασσινά μπάνια, στα δεκαπέντε του χρόνια, ο αφηγητής συναντάει μια νέα γυναίκα την οποία ερωτεύεται. Το τέλος των διακοπών τούς χωρίζει. Δύο χρόνια αργότερα, επιστρέφοντας στον τόπο συνάντησης, ο νεαρός άντρας καταλαβαίνει ότι τα αισθήματα που είχε νιώσει τότε δεν ήταν τίποτα σε σχέση με τον έρωτα και την επιθυμία που αισθάνεται τώρα, έτσι όπως έχουν ωριμάσει μέσα από την ανάμνηση. Τα σύντομα επεισόδια που αφηγητής δοκιμάζει την πρώτη του σεξουαλική εμπειρία στην αγκαλιά μιας εύκολης γυναίκας και οι ερωτικές περιπέτειες που ακολουθούν, παραπέμπουν πιθανότατα σε προσωπικές εμπειρίες που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη ζωή του Φλομπέρ. Ο συγγραφέας μας προειδοποιεί για τον κίνδυνο της απλουστευτικής εξομοίωσης του ήρωα με τον αφηγητή και μας προσκαλεί να αντιμετωπίσουμε από την αρχή τις "Αναμνήσεις" σαν ένα λογοτεχνικό είδος που θα πρέπει να τοποθετηθεί ανάμεσα στην αυτοβιογραφία και το μυθιστόρημα.
Βιβλιομανία και ένα σχεδίασμα μυθιστορήματος: Η σπείρα
Μετάφραση: Ε. Χ. Γονατάς
Στιγμή, 2001
89 σελ.
[...] Από όλα τα πρωτόλεια της πρώτης νεανικής του περιόδου, ο Φλομπέρ δημοσίευσε στο δισεβδομαδιαίο λογοτεχνικό περιοδικό της Ρουέν "Το Κολιμπρί" -που η έκδοσή του άρχισε τον Μάρτιο του 1836 και κράτησε έως το 1841- μονάχα δύο, με τα αρχικά του Γ. Φ.: "Ένα μάθημα φυσικής ιστορίας, είδος: "αντιγραφεύς" (30 Μαρτίου 1837), και τη "Βιβλιομανία", που το χειρόγραφό της φέρει τη χρονολογία: Νοέμβριος 1836 (γραμμένο, δηλαδή, όταν δεν είχε ακόμη συμπληρώσει τα δεκαπέντε του χρόνια) αλλά δημοσιεύτηκε στις 12 Φεβρουαρίου 1837. Τα γραπτά του της προαναφερθείσης περιόδου -συγκλονιστικά, συχνά, για τη λιτότητα και τη βιαιότητά τους, παρά την αναπόφευκτη νεανική αδεξιότητα που τα χαρακτηρίζει- αναφέρθηκαν από μελετητές του έργου του Φλομπέρ, όμως η "ανακάλυψή" τους οφείλεται στον Σαρτρ, ο οποίος πρώτος επεσήμανε τη σπουδαιότητα και την αξία τους. [...] Ο Ρενέ Ντυμενίλ, ένας από τους μεγάλους κλασικούς μελετητές της ζωής και του έργου του Φλομπέρ, αμφισβητώντας τη λογοτεχνική αξία της "Βιβλιομανίας", εξαντλεί το ενδιαφέρον του γι' αυτήν, επισημαίνοντας τη φροντίδα των διορθώσεων και της επίμονης επεξεργασίας των γραπτών του Φλομπέρ, που εκδηλώνεται από την παιδική του κιόλας ηλικία, όπως αποδεικνύει η παραβολή του τυπωμένου κειμένου του διηγήματος στο περιοδικό "Κολιμπρί" με το χειρόγραφό του. Αντιθέτως, ο Σαρτρ χαρακτηρίζει τη "Βιβλιομανία", σαν ένα τραχύ και βαθύ έργο, και στο βιβλίο του "Ο ηλίθιος της οικογένειας" (τόμος 1ος σ. 284-297, έκδ. TEL, Gallimard 1971), επιχειρεί διεξοδική ανάλυσή της. "Ο Τζιάκομο είναι μανιώδης συλλέκτης βιβλίων, όπως και ο Σατανάς είναι συλλέκτης ψυχών! Ο Φλομπέρ, ο οποίος στα δεκατέσσερά του χρόνια προαισθάνεται τον "σαδισμό" της ομορφιάς, γράφει επειδή δεν αγαπάει τον εαυτό του, και κατά συνέπεια δεν αγαπάει ούτε κι αυτό που κάνει. Μπουντζαλώνει χαρτιά, βρίσκοντας ακόμη και μέσα στη δυστυχία του μια φριχτή παρηγοριά". [...] (Από την εισαγωγή του Ε. Χ. Γονατά)
Το λεξικό των κοινών τόπων
Μετάφραση: Τατιάνα Τσαλίκη – Μηλιώνη
Σοκόλη - Κουλεδάκη, 1992
195 σελ.
Το λεξικό των κοινών τόπων
Μετάφραση: Τατιάνα Τσαλίκη – Μηλιώνη
Ύψιλον, 1999
195 σελ.
Το λεξικό αυτό συνδέεται στενά με το τελευταίο βιβλίο του Φλομπέρ, "Μπουβάρ και Πεκισέ", για το οποίο ο συγγραφέας είχε συγκεντρώσει πλούσιο υλικό. Φράσεις, σκέψεις, εκφράσεις που άκουγε στον περίγυρό του ή σταχυολογούσε μέσα στα βιβλία και τις οποίες στη συνέχεια κατέγραφε σ' ένα τετράδιο. Υλικό που εξέφραζε τις προκαταλήψεις, τη ρηχότητα, την κενότητα και την ανοησία της ανθρώπινης σκέψης και συμπεριφοράς.
Τρεις ιστορίες
Μετάφραση: Γιώργος Σπανός
Πλέθρον, 1999
162 σελ.
Οι "Τρεις ιστορίες" είναι το τελευταίο τελειωμένο έργο του Φλομπέρ. Τυπώθηκαν το 1877, τρία μόλις χρόνια πριν το θάνατό του. Κανένα έργο του, μέχρι τότε, δεν κλείνει τόση δροσιά, μα και τόση σοφή, κρυφή δουλειά. Οι "Ιστορίες" του έχουν απορρίψει την παλιά φανερή αναζήτηση του εντυπωσιασμού. Κυλούν αβίαστα, ο αναγνώστης δεν νιώθει κανένα χέρι να τον καθοδηγεί. Κανένα παραφόρτωμα. Και η καθεμία τους καλύπτει και από μια πτυχή της έμπνευσής του: Τη ρεαλιστική απεικόνιση της εποχής του, το έπος, την ιστορική αναστήλωση.
Ηρωδιάς
Μετάφραση: Μαρίας Δ. Χαλκιοπούλου
Σπανός - Βιβλιοφιλία, 1997
87 σελ.
Η Ηρωδιάς είναι η γνωστή υπόθεση του Ευαγγελίου χωρίς να έχει σχέση με τη θρησκεία. Το έλεγε ο ίδιος ο Φλομπέρ σε επιστολή: "Η ιστορία της Ηρωδιάδας, όπως εγώ την εννοώ, δεν έχει καμία σχέση με τη θρησκεία. Εκείνο που με συναρπάζει εκεί μέσα, είναι η επίσημη εμφάνιση του Ηρώδη, που στην πραγματικότητα ήταν ένας νομάρχης και η άγρια προσωπικότητα της Ηρωδιάδας, ένα είδος Κλεοπάτρας..." (από την εισαγωγή του βιβλίου)
Το ταξίδι στη Ρόδο
Μετάφραση: Τατιάνα Τσαλίκη – Μηλιώνη
Ύψιλον, 1997
77 σελ.
Μια απλή καρδιά
Μετάφραση: Βερονίκη Δαλακούρα
Νεφέλη, 1996
61 σελ.
Γράμματα του Φλομπέρ απ' την Ελλάδα
1850-1851
Μετάφραση: Νίκος Αλιφέρης
Άγρα, 1995
109 σελ.
Νοέμβριος
Θραύσματα οιουδήποτε ύφους
Μετάφραση: Οντέτ Βαρών
Ύψιλον, 1993
277 σελ.
"Το φθινόπωρο μ' αρέσει, η θλιβερή αυτή εποχή ταιριάζει στις αναμνήσεις. Όταν τα δέντρα δεν έχουν πια φύλλα, όταν ο ουρανός διατηρεί ακόμα το δειλινό την κοκκινωπή ανταύγεια που χρυσώνει το μαραμένο χορτάρι, έχει μια γλύκα να βλέπεις να σβήνει ό,τι χτες ακόμα έκαιγε μέσα σου. Μόλις γύρισα από τον περίπατό μου στα έρημα λιβάδια, στην όχθη των παγερών ρυακιών, όπου καθρεφτίζονται οι ιτιές. Ο άνεμος έκανε τα γυμνά κλαριά τους να σφυρίζουν, πότε-πότε σώπαινε, κι έπειτα άρχιζε πάλι αιφνίδια· τότε τα φυλλαράκια που κρέμονται από τα χαμόκλαδα έτρεμαν πάλι. Το χορτάρι ριγούσε λυγίζοντας προς το χώμα, όλα έμοιαζαν να γίνονται πιο χλωμά και πιο παγωμένα· στον ορίζοντα ο δίσκος του ήλιου χανόταν μες στο λευκό τ' ουρανού και τον διαπερνούσε ολόγυρα με λίγη ζωή που έφθινε. Κρύωνα και σαν να φοβόμουν".
Νοέμβρης
Μετάφραση: Μαρία Κράλλη
Επιμέλεια σειράς: Ξενοφών Α. Μπρουντζάκης
Το Ποντίκι, 2006
118 σελ.
Στη σύντομη αυτή νουβέλα αποκαλύπτονται όλα εκείνα που αποκρύπτονται επιμελώς μέσα μας, καθώς ερχόμαστε σε επαφή με το οδυνηρά λυτρωτικό πάθος του έρωτα. Ο έφηβος-αφηγητής του έργου πασχίζει να κάνει τα πρώτα του ερωτικά βήματα. Μέχρι να σταθεί στα πόδια του πρέπει να διανύσει όλη εκείνη τη σκοτεινή διαδρομή που θα τον φέρει αντιμέτωπο με τη γυμνή αλήθεια του σώματος και των ενστίκτων του. Μέσα στην αγωνία του να νικήσει τους φόβους και τις προκαταλήψεις αποφασίζει να εμπιστευτεί την τύχη του στα έμπειρα χέρια μιας πόρνης, της Μαρί. Η ερωτική τους συνεύρεση θα είναι καταλυτική και για τους δύο. Με το σώμα της αφημένο πάνω στο δικό του, έπειτα από παράκλησή του, αρχίζει να του εξιστορεί το μονόλογο της ζωής της, με την ελπίδα μιας απρόβλεπτης εξέλιξης. Χάριν της ιδιοφυούς γραφής του Φλομπέρ, ο αφηγητής-ήρωας και η Μαρί μας χαρίζουν την αίσθηση της πληρότητας μέσα από την έκφραση του λόγου τους και την απαράμιλλη τέχνη του πώς να τα πεις όλα σε μια ιστορία.
Αλληλογραφία
Μετάφραση: Κωστής Παππάς
Νεφέλη, 1983
221 σελ.
Σαλαμπώ
Μετάφραση: Μανόλη Γιαλουράκη
Ζαχαρόπουλος Σ. Ι., 1978
355 σελ.
Σαλαμπώ
Μετάφραση: Γ. Βλαστός
Ηριδανός
334 σελ.
Σαλαμπό
Μετάφραση: Αγγελική Αγγελοπούλου
DeAgostini Hellas, 2000
298 σελ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου